BALMUMU
Balmumu Özellikleri
Balmumu, 2-3 haftalık genç işçi arıların son 4 çift karın halkalarındaki mum salgı bezlerince salgılanan, karın halkaları arasından çıkarken hava ile teması sonucu katılaşarak pulcuk haline geçen, salgılandığı anda beyaz renkte olan ve daha sonra koyulaşan bir arı ürünüdür. Yapısı 300 'den fazla maddeden oluşan oldukça karmaşık bir yapıdır. Bileşiminde yaklaşık 50 aroma maddesi belirlenmiştir. Hammaddesi balın şekerleri olan glikoz,fruktoz ve sakkarozdur. Arılar petek gözlerini örmek için balmumu üretirler. Balmumu suda erimediği halde eter ve kloroformda erir. Balda bulunan karbonhidratlardan sentezlenir. Arıların 1 kg balmumu üretebilmeleri için 6-10 kg bal yemeleri gereklidir.
Mum salgılayan arılar önce bal yerler daha sonra 35 oC'da zincir şeklinde salkım oluşturarak mum salgılarlar.Özellikle Afrika , Orta ve Güney Amerika'da baldan daha önemli bir arı ürünüdür. Mum pulcuğu karın halkalarından ayaklarla çeneye aktarılır. Çenede işlenen balmumu petek örme ve yapmada kullanılır.
Mum salgılayan arılar önce bal yerler daha sonra 35 oC'da zincir şeklinde salkım oluşturarak mum salgılarlar.Özellikle Afrika , Orta ve Güney Amerika'da baldan daha önemli bir arı ürünüdür. Mum pulcuğu karın halkalarından ayaklarla çeneye aktarılır. Çenede işlenen balmumu petek örme ve yapmada kullanılır.
Balmumunun Kimyasal Yapısı
Kimyasal yapısında ; mono esterler (%35) , diesterler (%14) , triesterler (%3) , hidroksi esterler&polyesterler (%12) , asit esterler&polyesterler (%3) , uzun zincirli hidrokarbonlar (%14) , uzun zincirli yağ asitleri (%12) , su (%1)
Ergime sıcaklığı 62-65 oC olup özgül ağırlığı 0,960 ile 0,970 arasındadır. Bu nedenle eritildiğinde su üzerinde toplanır. Donma noktası 60,5 oC'dir.Soğuk ortamlarda kırılgan ve gevrek bir hamur şeklindedir.Artan sıcaklıklarda yoğrulabilir ve şekillendirilebilir. Sarı bal mumu bal gibi kokar.Tadı hafif baharatlı olarak tarif edilebilir.
Balmumunun: Saf Olduğunu Nasıl Anlarız ?
1. Saf balmumu, benzin içinde tamamen erir.
2. Saf balmumu, ateşe atılırsa tamamen yanar, ortama güzel bir koku yayılır.
3. Balmumundan küçük bir parça çiğnendiğinde saf mum dişlere yapışmaz, kötü tat ve aroma hissedilmez.
4. Bir kaba biraz mum koyup içine 20 g eter damlatılırsa ve 150 °C kadar ısıtılırsa, saf balmumu erir. Katkılı balmumu erimez.
Balmumu Üretimi Ve Kullanılma Alanları
Balmumunun en çok üretildiğidönem ılıman kuşakta nisan-haziran dönemidir. Bal mumu üretimi eski veya kullanılmaz durumdaki peteklerin çeşitli yöntemlerle ısı uygulanarak eritilmesinden sonra süzülmesiyle elde edilir. Üretim sırasında sıcaklığın 90 oC geçmemesi gerekir.(Brown,R.1981.Beeswax.Bee books New and Old. Burrowbridge,somerset.74s)
Dünya balmumu üretimi hakkında kesin bir rakam vermek zordur, nedeni ise ticari yönü dışında arıcılar tarafından da kullanılmakta ve petek balı olarak da tüketilmektedir. Ancak dünya bal üretiminin yaklaşık olarak %1,5-%2,5 kadarına eşdeğer balmumu üretildiği hesaplanarak kabul edilmektedir. Dünya bal üretiminin yaklaşık olarak 1,4 milyon ton olduğu düşünülürse; bu miktarın da 20 ila 35 bin ton arasında olduğu sonucuna varılır.
Balmumu, çok değişik alanlarda kullanılmakla birlikte büyük oranda temel petek yapımında ve kozmetik sanayiinde kullanılmaktadır. Bunun yanında, Katolik kiliselerinde yakılan mumlarda en az %32 oranında balmumu bulunması gerektiğinden mum yapma sanayiinde de ciddi miktarlarda kullanılır. İlaç sanayinde ve diş hekimliğinde çeşitli krem ve merhemlerin üretiminde, bazı hapların kaplanmasında kullanılmaktadır. Su geçirmez malzemelerde, mobilya ve zemin cilalarında, optik lenslerin parlatılmasında, sakızlarda ve mürekkeplerde az da olsa kullanılır. Daha önceleri balmumu ihtiyacı açısından kendine yeterli olan ülkemiz son yıllarda balmumu ithal etmeye başlamıştır. Kaynağı belli olmayan balmumundan yapılmış temel peteklerle Amerikan yavru çürüklüğü ve kireç hastalığı gibi arı hastalıklarının gerek ülkeler arası gerekse ülke içinde geniş alanlara yayılabileceği unutulmamalıdır. Bu bakımdan temel petek yapımında kullanılacak balmumunun "Arıcılık Yönetmeliği"nin zorunlu bir hükmü olarak 110 oC'da 12 saat süreyle sterilize edilmesi gerekmektedir. Balmumu tüm kullanma alanları açısından %100 saf olmalı, parafin, serezin, reçine ve iç yağı gibi yabancı maddeler içermemelidir.